Van concept tot realiteit: een wandeling door het PortAventura van 1995.
PortAventura World viert in 2020 z’n 25ste verjaardag. Op 2 mei 1995 maakte het publiek voor het eerst kennis met een themepark van wereldklasse; iets wat op dat moment zo goed als ongezien was in onze contreien. Vandaag behoort het pretparkresort bij Salou voor vele coasterfans tot de absolute topbestemmingen binnen Europa.
Het resort kent een heel interessante geschiedenis die we in een reeks van artikels uit de doeken doen. In deel 1 kon je lezen hoe het park tot stand is gekomen. Vandaag leggen we de geschiedenisboeken even aan de kant. We nemen je mee op een ontdekkingstocht doorheen het PortAventura van 1995.
We starten onze tocht aan de ingang en wandelen door het park tegen de klok in. Met concept arts en bouwfoto’s tonen we je hoe PortAventura tot stand is gekomen. Hoe de concepten van toen omgezet zijn in de prachtige decors en attracties die we vandaag kennen.
Verwacht je dus aan veel foto’s en leuke weetjes. Ben je klaar voor een wandeling doorheen Mediterrània, Polynesia, China, México en Far West?
Nog even dit. Voor het grootste deel van dit artikel is het boek “Port Aventura: The Story of an Amazing Journey” als bron gebruikt.
Lees ook: De geschiedenis van PortAventura – Deel 1
Bienvenidos a PortAventura
Al vanaf het prille begin van het project wilt PortAventura revolutionair zijn. Het wilt Spanje, en de rest van Europa, laten kennis maken met een uniek themapark van wereldklasse. Een park waar architectuur, cultuur en realistische themagebieden primeren. Waar je je op een exotische bestemming waant. Uitgebalanceerde themagebieden die de perfecte achtergrond bieden voor unieke en nooit geziene attracties.
Met dit uitgangspunt beginnen honderden vakmannen, ingenieurs, architecten, kunstenaars, bouwers, schilders, beeldhouwers, … aan de bouw van PortAventura.
Aan de oevers van de Middellandse Zee, tussen Salou en Vila-seca starten de werken in 1992. Tijdens de bouw zijn immense hoeveelheden aan aarde weggehaald van de site. Mocht je alle vrachtwagens die hiervoor gebruikt zijn achter elkaar plaatsen, vormen deze makkelijk een rij van PortAventura tot Brussel.
Enkele cijfers: 4 miljoen kilogram aan staal is gebruikt. 1.000 kilometer aan electriciteitskabels is gelegd. Een oppervlakte van 20.000 m² is bestraat en eveneens 20.000 m² aan kunstmatige rotsen zijn gebouwd. Ook is er 105 kilometer aan ondergronds netwerk aangelegd.
(Lees verder onder de foto’s)
Concept art: Toll Plaza 
Concept art: fontein voor de ingang van het park 
Constructiefoto van de ingang 
Constructiefoto van Polynesia 
Mediterrània
Mediterrània is het ontvangstgebied van PortAventura. De in- en uitgang zijn hier gelegen, net als de belangrijkste diensten, winkels en restaurants van het park. Het hele gebied is geïnspireerd op verschillende steden aan de Costa Dorada en Costa Brava.
Door het kunstmatige meer werd het mogelijk om een authentiek, typisch vissersdorp uit 1870 na te bootsen. In het meer, dat de Middellandse Zee voorstelt, meren boten aan om bezoekers naar andere gebieden te brengen.
Huizen, straten, kades, boten, werktuigen, … alles wordt op basis van foto’s waarheidsgetrouw nagemaakt. Zo is het Teatre Principal gebaseerd op dat van Cadaquès, Girona. Om de typische erosie afkomstig van de zee na te bootsen, is een gecontroleerd proces ontwikkeld om slijtage-effecten te creëren.
In 1995 heeft deze themazone geen grote attracties.
Wél kan je in Mediterrània kiezen tussen twee vervoersmiddelen die je naar een ander themagebied brengen. De boot brengt je naar China en Polynesia. En vanuit het Estació de Nord kan je de trein nemen tot de Far West.
(Lees verder onder de foto’s)
Artist impression Mediterrània 
Fotoreferentie uithangborden 
Concepten uithangborden 
Polynesia
Als je hier binnen wandelt, kom je terecht in een tropische omgeving met meer dan 600 palmbomen en exotische planten van Fiji, Tahiti, Samoa en Tonga. Alles wat je hier ziet, vertegenwoordigt deze eilandengroep. Van de houten hutten en ornamenten tot de Tiki’s. Deze beelden worden uitgesneden in hout in de vorm van Goden uit de Polynesische mythologie.
Het heuvelachtige grondgebied van PortAventura leende zich perfect om vulkanisch gebied te recreëren. Overal waar je kijkt zie je prachtige rotsformaties en watervallen.
Welkom in PortAventura’s Polynesia. Welkom in het paradijs.
Bij het ontwerpen van dit gebied wilden de designers bezoekers het gevoel geven dat ze net het paradijs ontdekt hebben. Vergelijkbaar met wat de legendarische Captain Cook moet gevoeld hebben toen hij Polynesië ontdekte in 1779.
Attracties
De attracties in dit gebied geven ook perfect de elementen van Polynische cultuur weer.
Neem bijvoorbeeld de schommelboot Kontiki. Deze is trouw aan het ontwerp van schepen die de inboorlingen gebruiken om reizigers te transporteren tussen de verschillende eilanden.
Of de Tutuki Splash, dat plotseling de rustgevende watervalgeluiden overstemt met z’n onheilspellend gedonder. Een duizelingwekkende afdaling vanaf de top van een vulkaan stort je medogenloos in het water.
De verhaallijn is ter plaatse niet geheel duidelijk. Het herdenkt een ceremoniële handeling van de inboorlingen ter ere van de godin Pelé op nachten met volle maan.
Tutuki Splash bereikt een snelheid van 56 km/u en verplaatst meer dan 1.000 liter water op zijn weg naar beneden.
In 1995 kon je hier ook een ritje maken op Tifon. Een Vekoma Waikiki Wave of schuine topspin. Deze attractie is verwijderd in 1998. Bekijk een filmpje van deze attractie.
Verder vind je hier nog drie kinderattracties: Canoes, Loco Loco Tiki en Waikiki. De laatste twee zijn in 2011 verplaatst naar het Sésamo Aventura themagebied.
Polynesia heeft ook een prachtig wit zandstrand. Hier liggen boten en surfplanken uit de 18e eeuw. Samen met de exacte replica’s van heilige tempels, vormen ze de backdrop voor Aloha Tahiti; een show waarbij de South Seas dansers het beste van zichzelf geven en je volledig in vakantiestemming brengen.
Het Makamanu theater werd ontworpen, en wordt vandaag nog steeds gebruikt, voor de tropische vogelshow. Verwacht echter geen standaard papegaaienshow. Hoewel er die wel inzitten, zijn dé sterren in 1995 de Trompetneushoornvogel en de immense Casuarius. Op dat moment de enige exemplaren in een show in Europa.
(Lees verder onder de foto’s)
China
We komen China binnen via een majesteuze poort. Dit uitgestrekte themagebied is tot in de kleinste details uitgewerkt.
Chinese architectuur en iconografie zijn nauwgezet nageleefd. Elk element, of het nu een decoratief stuk of een monumentaal werk is, heeft een zeer uitgebreid proces doorlopen; schets, ontwerpplan, plattegronden en exacte reproductie met originele materialen.
Het eerste gebouw dat we tegenkomen is de haven ‘Waitan’ aan de Yangtze (Gele Rivier). Aan de oevers zien we de luxueuze spullen van de keizer vastgebonden liggen, samen met de meer bescheiden vissersboten. Deze kleinere schepen werden overgebracht uit China.
De traditionele Chinese cultuur is eveneens terug te vinden in de restaurants. Ook de souvenierwinkels vertonen typisch inheemse kunst en decoraties.
De Chinese Muur in Spanje
De Grote Muur in PortAventura is een exacte reproductie. Zowel op het gebied van materiaal als de grootte is dit een kopie van de Muur die je vindt in Badaling; 40 kilometer van Beijing.
Aan de voet van de Muur vind je 3 attracties: Cobra Imperial (rups), de Tea Cups en kinderspeeltuin Xinesa. Tot op vandaag is deze speeltuin één van de populairste zones in China. Kinderen kunnen door een touwenparcours op de rug van een draak kruipen. Via een grote drakenglijbaan komen ze opnieuw op de begane grond.
Forbidden City
Dan komen we op het plein van de Verboden Stad. Opnieuw een waarheidsgetrouwe replica van de echte locatie. Hier valt je oog meteen op het “Gran Teatro Imperial”. Het theater is ontworpen als een Chinees paleis; met een veelvoud van over elkaar geplaatste, sierlijke, daken. Alle daken, inclusief diegene in het lager gelegen dorpje, zijn bedekt met authentieke leisteen uit China. Deze leisteen is met de hand gemaakt door lokale keramisten.
Het Gran Teatro heeft trouwens twee in- en uitgangen; eentje in China en eentje in Mexico. Op die manier kan PortAventura zowel een Chinese als Mexicaanse show in één theater uitvoeren.
In een uithoek van de Verboden Stad vond je trouwens ook Fumanchu, een Waveswinger van Zierer. Deze attractie is verwijderd in 2012.
Dragon Khan
Dragon Khan is hét symbool van PortAventura in 1995. Het is de grootste attractie van het park, en op dat moment ook één van de grootste achtbanen van Europa. En ook de enige ter wereld met 8 loopings.
In deel 1 vermeldden we dat alle attracties al vastlagen in 1994. Dàt is voor Dragon Khan (gelukkig) niet het geval. Origineel had Busch Gardens gekozen voor een gigantische Vekoma met interlocking loops, gelijkaardig aan Loch Ness Monster in Williamsburg. Het contract met Vekoma was echter nog niet getekend toen in 1994 Tussauds aandeelhouder werd.
Nadat Tussauds 40% van de aandelen in handen heeft, stuurt het John Wardley naar Salou. Wardley is op dat moment een attractieontwikkelaar bij de groep. Hij had net met B&M de bouw van Nemesis (Alton Towers) afgerond en was in de wolken over hun werk. Bij aankomst in Salou verwijst hij het plan met Vekoma naar de prullenmand en start meteen de onderhandelingen met B&M. Ondanks de beperkte tijd was het voor B&M mogelijk om Dragon Khan tijdig af te leveren.
Vandaag, 25 jaar later, is het nog steeds een pareltje.
(Lees verder onder de foto’s)
Concepten station Dragon Khan 
Van fotoreferentie naar concept
Mexico
Yucatan, Mexico. Een combinatie van een eeuwenoude Mayastad, het koloniale -, en postkoloniaal Mexico. De Arco de Labná is de toegangspoort en het allereerste bouwwerk dat we zien bij het betreden van het themagebied. Het origineel vind je terug in de Mayaruïnestad Labná op Yucatan, Mexico.
Tren de la Mina
Een verwijzing naar de vele zilvermijnen van Centraal Mexico is terug te vinden in mijntrein El Diablo. De tweede, en tevens ook laatste achtbaan van het park in 1995. Volgens de legende wordt de trein bestuurd door de Duivel. De passagiers zijn als het ware de stenen die uit de mijn vervoerd worden.
Als je het plannetje van 1994 bekijkt, zie je duidelijk een reuzachtige berg. Deze zou als decor voor El Diablo en Silver River Flume dienen, maar werd geschrapt; vermoedelijk opnieuw door Tussauds. John Wardley laat in zijn boek merken dat hij niet tevreden was over de gekozen attracties. Dat geldt ook voor de mijntrein van Arrow en de log flume van Mack. Hij zegt; “Het leek erop alsof the attracties ontworpen werden door architecten in plaats van entertainers. De layouts zagen er overgecompliceerd, maar saai uit”. Iedereen die El Diablo al gedaan heeft, weet dat hij gelijk had. Waarschijnlijk wilde hij niet nog meer geld verspillen aan deze attracties. Rides waarvan hij al wist dat het niet veel soeps ging zijn.
Mayaland
In het Maya Mexico rijst temidden van weelderige vegetatie de Grote Piramide op. Dit is een reproductie van de tempel El Castillo in de stad Chichén Itza. In de piramide vind je het graf van Gran Pacal, de gouverneur van Palenque. Ook in PortAventura kan je de piramide betreden. Het deksel van de sarcofaag is een exacte reproductie van het origineel.
Bij de constructie van de Maya-stad heeft men rekening gehouden met belangrijkste elementen van deze duizendjarige cultuur. Op de muren van de ruïnes zijn fresco’s geschilderd, en doorheen het hele gebied vind je Maya-sculpturen. Alle replica’s zijn met het grootste respect en precisie gebouwd.
Koloniaal en postkoloniaal Mexico
Het gebouw van restaurant La Cantina vormt de overgang van de Maya’s naar het Spaanse koloniale Mexico. De gevel in Puuc-stijl is geïnspireerd op het Palacio del Gobernador in Uxmal. Binnenin vind je een grote eetzaal te midden van een koloniaal Mexicaans plein bij zonsondergang. Het plaatje wordt vervolledigd door de Mariachi-band die regelmatig een show komt opvoeren. Met een capaciteit van 1.000 zittende gasten is La Cantina het grootste restaurant in PortAventura.
Postkoloniaal Mexico wordt vormgegeven door de hacienda El Charro. De monumentale toegangspoort leidt naar een kleine stad met een plein, openluchtmarkt en restaurant La Hacienda. Fonteinen, planten en kaarsen geven dit restaurant een romantische sfeer.
Alle gebouwen hier zijn geïnspireerd op een bestaande hacienda in de Mexicaanse staat Queretaro.
Enkele flatrides maken Mexico compleet: Serpiente Emplumada (Speedy hats), Chac-Mool (Flipper), Yucatan (Rups), Trono de Pacal (Vliegend tapijt) en kinderattractie Armadillos. Chac-Mool is naderhand verplaatst naar de Far West. Trono de Pacal is uit het park verwijderd na seizoen 2006.
(Lees verder onder de foto’s)
Fotoreferentie voor de toegangspoort (Arco de Labná) 
Concept interieur piramide 
Interieur piramide 
Concept gevels interieur La Cantina 
Fotoreferentie Hacienda 
Fotoreferentie Hacienda 
Concept Hacienda
Far West
In Far West bevind je je in de stad Penitence, gelegen in Texas. De stad wordt voornamelijk gevormd door de Main Street en het mijndistrict onder leiding van C.C. Sampling & Ore Company.
De houten gebouwen zijn de hoofdrolspelers in deze recreatie van een legendarische Amerikaanse mijnstad cira 1860 – 1880. Foto’s uit die tijd waren van onschatbare waarde om een waarheidsgetrouwe weergave te creëren van een stadje in Texas. Het station, de saloon, het hotel… zijn allemaal uitgewerkt tot in de kleinste details. De rudimentaire buitenstructuur staat er veelal in schril contrast met het verfijnde interieur.
De stadsschool is een replica van een kleine school die in 1880 werd geopend in Natrop, Colorado. De Penitence-begraafplaats is dan weer geïnspireerd op de beroemde Boothill-begraafplaats, vlakbij Tombstone, Arizona. Sommige namen op de grafstenen zijn van mensen die aan het ontwerp en de bouw van Far West hebben gewerkt.
Attracties
De Silver River Flume en de Grand Canyon Rapids zijn de belangrijkste attracties van Far West. Deze worden aangevuld met: Crazy Barrels (Break-dance), Stampede & Buffalo Rodeo (botsauto’s) en een carrousel. In Penitence Station kan je de trein nemen naar Mediterrania.
Het showaanbod in Far West bestaat in 1995 uit de Wild West Sunt Show en de Saloon Can-Can.
(Lees verder onder de foto’s)
Fotoreferentie Far West 
Daar komt het gedonder…
Met ons bezoek aan de Far West concluderen we ons rondje PortAventura uit 1995. Het park is net geopend; er liggen nog een hoop boeiende gebeurtenissen in het verschiet en spectaculaire attracties op de tekentafel. Zo wordt in 1996 reeds de komst van een wooden coaster aangekondigd. De laatste attractie die door Tussauds zal gebouwd worden…
Meer lees je binnenkort in het volgende hoofdstuk over de geschiedenis van PortAventura.